Hebben jullie dat ook wel eens, dat je je over sommige dingen verschrikkelijk kunt opwinden, terwijl je tegelijkertijd heel goed weet dat dit totaal geen zin heeft? Een gast die structureel met schoenen en al boven op jouw bank gaat zitten. Geld dat je op verzoek even voorschiet, maar waar je vervolgens steeds zelf achter aan moet om het terug te krijgen. Mensen die verwachten dat je eindeloos voor ze klaar staat, zonder dat ze ooit eens aan je vragen hoe het nou eigenlijk met jou gaat. Verschrikkelijk. Ik heb er emmers met energie op verloren en ik kan je vertellen: dat was niet effectief.
Platte leercurve
Je een keertje flink ergeren en het dan vervolgens achter je laten is eigenlijk helemaal niet zo erg. Maar als je eigen ergernissen een serieel karakter beginnen te krijgen zonder dat er licht aan de horizon gloort, is er iets anders aan de hand. Zo moest ik na talloze vrijwel compleet identieke ergernissen voor mezelf erkennen dat, hoe cliché het ook is, ik hetzelfde gedrag bleef vertonen in de, inmiddels eigenlijk nergens meer op gebaseerde, hoop dat de uitkomst uiteindelijk toch nog een keer anders zou worden. Klassiek geval van een platte leercurve. En dan heb ik er ook nog voor doorgeleerd zeg maar. Ai. Pijnlijk.
Omslag
De omslag kwam toen een nichtje waar ik bijzonder op gesteld ben bij me op bezoek kwam en ik aan mezelf merkte dat ik haar met goed fatsoen niet nog een keer kon gaan vertellen over exact dezelfde ergernissen waar ik haar de keren daarvoor ook al over had verteld. Ik vond dat ik haar dat niet aan kon doen en eigenlijk vond ik bij nader inzien, dat ik het mezelf ook niet aan kon doen om een rijtje energievretende standaard ergernissen in stand te houden, zonder te leren hoe ik dit zelf nou toch eens wat beter aan zou kunnen pakken.
Grammofoonplaat
Ik besprak dit vervolgens met een dierbare vriend, door hem te vertellen dat ik mijn irritaties voortaan hooguit één keer wilde uiten en dat ik de energie die ik zo bespaarde in een meer effectieve vorm van ergernisbestrijding wilde gaan steken. Hij luisterde met aandacht en stelde me vervolgens heel fijntjes de volgende vraag: “Wie is degene die steeds die grammofoonplaat met ergernissen opzet?” Vanwege het aantal keren dat ik moest slikken was het even stil, maar uiteindelijk was mijn antwoord glashelder: “Dat ben ik”. “Dan zit dáár de ingang” zei mijn vriend. En ik voelde aan alles: Zo is het en niet anders.
Gifbeker
Het effect van dit gesprek was, dat mijn aandacht verschoof van ‘die irritante anderen’ naar mezelf. Ik was tenslotte degene die er last van had en ik was tenslotte degene die het anders wilde. In plaats van me te blijven ergeren, ging ik nadenken over mezelf en de manier waarop ik met dit soort situaties omga. Ik realiseerde me opeens dat irritatie net een gifbeker is, die je dagelijks leegdrinkt in de hoop dat degene waar je je aan ergert er flink last van krijgt. “Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbij gaan” kwam er nog in me op in een laatste wanhoopspoging mijn lot te vermijden (maar we weten allemaal hoe dat afliep…).
NEE
Leegdrinken dus die beker, tot het bittere eind (of tot er verlossing volgt). Het allereerste dat ik in dit proces onder ogen te zien had was, dat ik het dus bijzonder moeilijk vind om ‘Nee’ te zeggen. Bijvoorbeeld ‘Nee’ in de vorm van “Ik wil niet dat je met je schoenen op mijn bank gaat zitten.” ‘Nee’ in de vorm van “Ik wil je niets meer voorschieten, want het is altijd zo’n gedoe om het terug te krijgen.” ‘Nee’ in de vorm van “Ik wil niet meer steeds voor je klaar staan als bij jou de warme belangstelling voor wat er in mijn leven speelt ontbreekt.”
Spaans benauwd
Nou dat was raak, want alleen al van deze innerlijke formuleringen kreeg ik het midden in Nederland Spaans benauwd en dat had niets met Sinterklaas te maken. Vervolgens kwam bij mij de vraag naar boven of ik van mezelf als een volwassen vrouw van 47 mag verwachten dat ik mijn eigen grenzen uitgesproken krijg? “Ja, dat mag ik absoluut verwachten” was en is hierop mijn rotsvaste antwoord. “Dan zit er dus maar één ding op en dat is voortaan deze grenzen tot uiting brengen zodra dit aan de orde is”, zo luidde en luidt mijn zelfopgelegde vonnis.
Doodsimpel
Toch ontbrak er voor mijn gevoel nog iets om dit vonnis in de praktijk te kunnen voltrekken, want waarom was dit in hemelsnaam nou toch zo moeilijk voor me? Je zou van een gezonde afstand bezien toch zeggen dat dit werkelijk waar doodsimpel is. Met name dat voorbeeld over die schoenen op die bank. Ik bedoel maar: Hoe moeilijk kan het zijn om alleen maar het eerste deel van deze volzin uit te spreken: “Zou je je schoenen even uit willen doen jij ongelooflijk irritante vlerk?”
De prijs
Via deze interne dialoog realiseerde ik me opeens hoe bang ik blijkbaar ben dat mensen me niet aardig vinden als ik opeens met mijn ‘Nee’ op de proppen kom. En blijkbaar ben ik daar zelfs zó bang voor, dat ik niet eens durf te zeggen dat ik liever niet heb dat iemand met zijn schoenen op onze bank gaat. De prijs die ik hier, in bredere zin, voor betaal is het keer op keer verdragen dat mensen over mijn (door mij niet aangegeven) grenzen gaan. En eerlijk is eerlijk: Ik verdraag dat helemaal niet, want mijn grens is mijn grens of ik hem nou aangeef of niet. Kortom: Deze prijs is te hoog. Veel te hoog en hoe ouder ik word, des te meer ik besef dat ik mijn energie maar één keer uit kan geven.
Het offer
Er zit dus niet anders op dan ‘het aardig gevonden willen worden’ voorgoed te offeren. Ik kan mijn energie immers wel beter besteden dan aan telkens terugkerende irritaties. Dus beste mensen, ik zeg het hier in het algemeen, maar zal het daar waar nodig zeker in specifieke zin herhalen. Mocht je mij privé kennen: Ga niet met je schoenen op mijn bank. Betaal het geld dat ik je heb voorgeschoten tijdig terug en vraag ook eens hoe het met mij gaat.
“Een mens bezorgt zichzelf een boel ellende door zo graag aardig gevonden te willen worden.” Miep Diekmann
© 2018 Mariëlle Borst
Meer lezen of een afspraak maken? Lees mijn andere blogs via deze website of mail me via marielle@oerpad.com. Je bent van harte welkom (tenzij je met je schoenen op mijn bank wilt).
